Εισαγωγή στην Επιχειρηματικότητα στον Ψηφιακό Κόσμο
🎯 Μαθησιακοί Στόχοι
- Να κατανοήσεις τι είναι startup και πώς διαφέρει από άλλους τύπους επιχειρήσεων.
- Να ξεχωρίζεις είδη επιχειρήσεων (lifestyle, ΜΜΕ/SME, startup, scale‑up, κοινωνική επιχείρηση κ.ά.).
- Να καταλάβεις οικονομικές/χρηματοδοτικές απαιτήσεις ανά τύπο (bootstrapping, grants, VC, δάνεια κ.λπ.).
- Να γνωρίσεις τρέχουσες τάσεις (2023–2025) σε startups και AI.
- Να ξεκινήσεις με ένα πραγματικό πρόβλημα που αξίζει λύση.
📘 Θεωρητικό Μέρος
1) Τι είναι Startup (και τι δεν είναι)
- Startup = νέα επιχείρηση που αναζητά επανειλημμένα ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο με δυνατότητα γρήγορης κλιμάκωσης (scalability). Δεν είναι απλώς «μικρή επιχείρηση».
- Κύρια χαρακτηριστικά: αβεβαιότητα, υποθέσεις που χρειάζονται έλεγχο (validation), πρωτότυπα (MVP), γρήγορη μάθηση από την αγορά.
- Η επιτυχία δεν μετριέται μόνο σε έσοδα, αλλά και σε ρυθμό μάθησης και δείκτες υιοθέτησης (signups, ενεργοί χρήστες, retention).
Απλός ορισμός: Startup = δοκιμάζω γρήγορα, μετράω, μαθαίνω, προσαρμόζω.
2) Τύποι Επιχειρήσεων (με απλά κριτήρια)
| Τύπος | Περιγραφή | Χρηματοοικονομικές ανάγκες (συνήθως) | Κίνδυνος/Ρίσκο | Στόχος ανάπτυξης |
|---|---|---|---|---|
| Lifestyle business | Μικρή επιχείρηση προσαρμοσμένη στον τρόπο ζωής του ιδιοκτήτη (π.χ. e‑shop niche, content creator) | Χαμηλές–μέτριες (ιδίοι πόροι, μικρο-δάνεια) | Χαμηλό–μέτριο | Σταθερό εισόδημα |
| ΜΜΕ (SME) | Παραδοσιακή μικρομεσαία επιχείρηση με τοπικούς πελάτες | Μέτριες (τραπεζικός δανεισμός, επιδοτήσεις) | Μέτριο | Βιώσιμη τοπική κερδοφορία |
| Startup (tech/digital) | Καινοτόμο προϊόν/υπηρεσία με δυνητική κλιμάκωση μέσω λογισμικού/πλατφορμών | Μεταβλητές: από χαμηλές (SaaS) έως υψηλές (deep‑tech) | Υψηλό | Ταχεία ανάπτυξη/κλιμάκωση |
| Scale‑up | Νεότερη εταιρεία με αποδεδειγμένη ζήτηση που μεγεθύνεται γρήγορα | Υψηλές (growth κεφάλαια, working capital) | Υψηλό | Ταχεία κλιμάκωση/αγορές εξωτερικού |
| Κοινωνική επιχείρηση | Κοινωνικός/περιβαλλοντικός σκοπός με οικονομική βιωσιμότητα | Μέτριες (grants, impact funds) | Μέτριο | Κοινωνικός αντίκτυπος + βιωσιμότητα |
| Freelancer/Creator | Παροχή υπηρεσιών/περιεχομένου με προσωπικό brand | Χαμηλές (εξοπλισμός/εργαλεία) | Χαμηλό | Σταδιακή μεγέθυνση πελατολογίου |
| Co‑op/Συνεταιρισμός | Ιδιοκτησία από μέλη/εργαζόμενους | Μεταβλητές (μέλη, grants) | Χαμηλό–μέτριο | Κοινοτική αξία/σταθερότητα |
Παρατήρηση: Το αν κάτι είναι «startup» δεν κρίνεται από την ηλικία της εταιρείας αλλά από το επίπεδο αβεβαιότητας και την ανάγκη ταχείας δοκιμής υποθέσεων.
3) Διαφορές σε Χρηματοδοτικές/Οικονομικές Απαιτήσεις
- Bootstrapping (ίδιοι πόροι): έλεγχος, πειθαρχία, αργότερη ανάπτυξη αλλά λιγότερη αραίωση (dilution).
- Grants/Επιχορηγήσεις: κατάλληλες για κοινωνική και ερευνητική καινοτομία (π.χ. EU, εθνικά προγράμματα).
- Crowdfunding (donation/reward/equity): δοκιμή ζήτησης + χρηματοδότηση μαζί.
- Angel Investors: πρώιμα κεφάλαια + δίκτυο/mentoring.
- Venture Capital (VC): μεγαλύτερα ποσά για γρήγορη κλιμάκωση· απαιτεί ισχυρή αγορά και metrics.
- Τραπεζικά Δάνεια: για ΜΜΕ/κεφάλαιο κίνησης, όχι συνήθως για υψηλό ρίσκο MVP.
- Revenue‑based financing: αποπληρωμή ως ποσοστό εσόδων (λιγότερο συνήθες σε Ελλάδα αλλά αναδύεται).
- Είδος προϊόντος → Κεφάλαιο:
- SaaS/Marketplace: συνήθως χαμηλή αρχική δαπάνη (cloud, dev), έμφαση σε marketing/CS.
- Hardware/IoT: μέτρια–υψηλή (R&D, πρωτότυπα, προμήθειες).
- Deep‑tech/AI infra/biotech: υψηλή (ερευνητικά κόστη, εξειδικευμένο προσωπικό).
Βασικές έννοιες:
- Burn rate = μηνιαίο καθαρό «κάψιμο» μετρητών.
- Runway = μήνες ζωής με το τρέχον burn (μετρητά / burn).
- Unit economics = κερδοφορία ανά πελάτη/μονάδα (CAC, LTV).
4) Τάσεις 2023–2025: Startups & AI
- Έκρηξη στη γεννητική AI (Generative AI) με θεαματική αύξηση ιδιωτικών επενδύσεων από το 2022 και μετά.
- Οι εταιρείες υιοθετούν gen‑AI σε πολλαπλές λειτουργίες (IT, Marketing, Service), ενώ αυξάνονται και τα ζητήματα διακυβέρνησης/κινδύνων (Responsible AI).
- Το VC κατευθύνεται έντονα προς AI (foundation models, agents, εφαρμογές κάθετου κλάδου), με μεγάλους γύρους που επηρεάζουν τα συνολικά νούμερα της αγοράς.
Για σένα ως φοιτητή/ρια: η AI δεν είναι «μόδα» αλλά οριζόντια τεχνολογία. Ακόμη κι αν το προϊόν σου δεν είναι AI‑πρωτογενές, μπορείς να την ενσωματώσεις σε λειτουργίες (περιεχόμενο, υποστήριξη, αυτοματοποίηση).
5) Η Πορεία που θα Ακολουθήσουμε στο Μάθημα
- Ιδέα → Πρόβλημα (Εβδ. 1–2)
- Value Proposition & Canvas (Εβδ. 3–4)
- Validation & MVP (Εβδ. 5–6)
- Coding/AI & Data (Εβδ. 7–9)
- Finance & Pitch (Εβδ. 10–11)
- Τελική Παρουσίαση & Αναστοχασμός (Εβδ. 12)
🧩 Ατομικές Δραστηριότητες
Δραστηριότητα Α – Χάρτης Προβλημάτων
Γράψε 3 καθημερινά «pain points» (στο πανεπιστήμιο/δουλειά/σπίτι/online). Για κάθε ένα:
- Ποιον επηρεάζει;
- Πώς λύνεται σήμερα (έστω πρόχειρα);
- Πόσο συχνό/επίπονο είναι (κλίμακα 1–5);
Δραστηριότητα Β – Ταξινόμηση Ιδέας ανά Τύπο Επιχείρησης
Για την πιο ενδιαφέρουσα ιδέα σου, σημείωσε:
- Τύπος (lifestyle/SME/startup/κοινωνική/άλλο) και γιατί;
- Εκτίμηση χρηματοδοτικής ανάγκης (χαμηλή/μέτρια/υψηλή) και σε τι (dev, marketing, R&D);
- 2 πιθανοί τρόποι χρηματοδότησης που ταιριάζουν.
🏠 Παραδοτέα
Παράδωσε έως 1 σελίδα με τίτλο «Το πρόβλημα και ο τύπος επιχείρησης» που θα περιλαμβάνει:
- Περιγραφή προβλήματος (plain language, χωρίς λύση ακόμη).
- Τύπο επιχείρησης που θεωρείς ότι ταιριάζει και σύντομη αιτιολόγηση.
- 2 πιθανούς τρόπους χρηματοδότησης (σύντομα υπέρ/κατά).
🔗 Πόροι & Αναφορές (2023–2025)
Τα παρακάτω είναι χρήσιμα για κατανόηση τάσεων και παραδειγμάτων. Δεν απαιτείται πλήρης ανάγνωση· διάλεξε ό,τι σε βοηθά.
- AI Index 2025 (Stanford HAI) – επενδύσεις & οικονομία της AI, trends, δεδομένα.
https://hai.stanford.edu/ai-index/2025-ai-index-report - AI Index 2025 – Economy section (επενδύσεις Gen‑AI 2024)
https://hai.stanford.edu/ai-index/2025-ai-index-report/economy - McKinsey – The State of AI (2025 PDF & 2024 update) – υιοθέτηση AI ανά λειτουργία, 71% gen‑AI χρήση.
https://www.mckinsey.com/capabilities/quantumblack/our-insights/the-state-of-ai
https://www.mckinsey.com/capabilities/quantumblack/our-insights/the-state-of-ai-2024 - Startup Genome – Global Startup Ecosystem Report 2024 (GSER) – οικοσυστήματα, μεθοδολογία.
https://startupgenome.com/report/the-global-startup-ecosystem-report-2024
https://startupgenome.com/report/the-global-startup-ecosystem-report-2024/methodology - CB Insights – State of AI Q2’25 / State of Venture Q2’25 – δείκτες χρηματοδότησης.
https://www.cbinsights.com/research/report/ai-trends-q2-2025/
https://www.cbinsights.com/research/report/state-of-venture-q225-report/
✏️ Αναστοχασμός
- Τι σε ελκύει περισσότερο: σταθερότητα (lifestyle/SME) ή κλιμάκωση (startup/scale‑up);
- Πόσο άνετα νιώθεις με την αβεβαιότητα και τις γρήγορες δοκιμές;
- Πώς θα ενσωματώσεις την τεχνητή νοημοσύνη - AI (ως λειτουργία ή ως βασική τεχνολογία) στην ιδέα σου;