Εισαγωγή στην Επιχειρηματικότητα στον Ψηφιακό Κόσμο


🎯 Μαθησιακοί Στόχοι

  • Να κατανοήσεις τι είναι startup και πώς διαφέρει από άλλους τύπους επιχειρήσεων.
  • Να ξεχωρίζεις είδη επιχειρήσεων (lifestyle, ΜΜΕ/SME, startup, scale‑up, κοινωνική επιχείρηση κ.ά.).
  • Να καταλάβεις οικονομικές/χρηματοδοτικές απαιτήσεις ανά τύπο (bootstrapping, grants, VC, δάνεια κ.λπ.).
  • Να γνωρίσεις τρέχουσες τάσεις (2023–2025) σε startups και AI.
  • Να ξεκινήσεις με ένα πραγματικό πρόβλημα που αξίζει λύση.

📘 Θεωρητικό Μέρος

1) Τι είναι Startup (και τι δεν είναι)

  • Startup = νέα επιχείρηση που αναζητά επανειλημμένα ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο με δυνατότητα γρήγορης κλιμάκωσης (scalability). Δεν είναι απλώς «μικρή επιχείρηση».
  • Κύρια χαρακτηριστικά: αβεβαιότητα, υποθέσεις που χρειάζονται έλεγχο (validation), πρωτότυπα (MVP), γρήγορη μάθηση από την αγορά.
  • Η επιτυχία δεν μετριέται μόνο σε έσοδα, αλλά και σε ρυθμό μάθησης και δείκτες υιοθέτησης (signups, ενεργοί χρήστες, retention).

Απλός ορισμός: Startup = δοκιμάζω γρήγορα, μετράω, μαθαίνω, προσαρμόζω.


2) Τύποι Επιχειρήσεων (με απλά κριτήρια)

ΤύποςΠεριγραφήΧρηματοοικονομικές ανάγκες (συνήθως)Κίνδυνος/ΡίσκοΣτόχος ανάπτυξης
Lifestyle businessΜικρή επιχείρηση προσαρμοσμένη στον τρόπο ζωής του ιδιοκτήτη (π.χ. e‑shop niche, content creator)Χαμηλές–μέτριες (ιδίοι πόροι, μικρο-δάνεια)Χαμηλό–μέτριοΣταθερό εισόδημα
ΜΜΕ (SME)Παραδοσιακή μικρομεσαία επιχείρηση με τοπικούς πελάτεςΜέτριες (τραπεζικός δανεισμός, επιδοτήσεις)ΜέτριοΒιώσιμη τοπική κερδοφορία
Startup (tech/digital)Καινοτόμο προϊόν/υπηρεσία με δυνητική κλιμάκωση μέσω λογισμικού/πλατφορμώνΜεταβλητές: από χαμηλές (SaaS) έως υψηλές (deep‑tech)ΥψηλόΤαχεία ανάπτυξη/κλιμάκωση
Scale‑upΝεότερη εταιρεία με αποδεδειγμένη ζήτηση που μεγεθύνεται γρήγοραΥψηλές (growth κεφάλαια, working capital)ΥψηλόΤαχεία κλιμάκωση/αγορές εξωτερικού
Κοινωνική επιχείρησηΚοινωνικός/περιβαλλοντικός σκοπός με οικονομική βιωσιμότηταΜέτριες (grants, impact funds)ΜέτριοΚοινωνικός αντίκτυπος + βιωσιμότητα
Freelancer/CreatorΠαροχή υπηρεσιών/περιεχομένου με προσωπικό brandΧαμηλές (εξοπλισμός/εργαλεία)ΧαμηλόΣταδιακή μεγέθυνση πελατολογίου
Co‑op/ΣυνεταιρισμόςΙδιοκτησία από μέλη/εργαζόμενουςΜεταβλητές (μέλη, grants)Χαμηλό–μέτριοΚοινοτική αξία/σταθερότητα

Παρατήρηση: Το αν κάτι είναι «startup» δεν κρίνεται από την ηλικία της εταιρείας αλλά από το επίπεδο αβεβαιότητας και την ανάγκη ταχείας δοκιμής υποθέσεων.


3) Διαφορές σε Χρηματοδοτικές/Οικονομικές Απαιτήσεις

  • Bootstrapping (ίδιοι πόροι): έλεγχος, πειθαρχία, αργότερη ανάπτυξη αλλά λιγότερη αραίωση (dilution).
  • Grants/Επιχορηγήσεις: κατάλληλες για κοινωνική και ερευνητική καινοτομία (π.χ. EU, εθνικά προγράμματα).
  • Crowdfunding (donation/reward/equity): δοκιμή ζήτησης + χρηματοδότηση μαζί.
  • Angel Investors: πρώιμα κεφάλαια + δίκτυο/mentoring.
  • Venture Capital (VC): μεγαλύτερα ποσά για γρήγορη κλιμάκωση· απαιτεί ισχυρή αγορά και metrics.
  • Τραπεζικά Δάνεια: για ΜΜΕ/κεφάλαιο κίνησης, όχι συνήθως για υψηλό ρίσκο MVP.
  • Revenue‑based financing: αποπληρωμή ως ποσοστό εσόδων (λιγότερο συνήθες σε Ελλάδα αλλά αναδύεται).
  • Είδος προϊόντος → Κεφάλαιο:
    • SaaS/Marketplace: συνήθως χαμηλή αρχική δαπάνη (cloud, dev), έμφαση σε marketing/CS.
    • Hardware/IoT: μέτρια–υψηλή (R&D, πρωτότυπα, προμήθειες).
    • Deep‑tech/AI infra/biotech: υψηλή (ερευνητικά κόστη, εξειδικευμένο προσωπικό).

Βασικές έννοιες:

  • Burn rate = μηνιαίο καθαρό «κάψιμο» μετρητών.
  • Runway = μήνες ζωής με το τρέχον burn (μετρητά / burn).
  • Unit economics = κερδοφορία ανά πελάτη/μονάδα (CAC, LTV).

4) Τάσεις 2023–2025: Startups & AI

  • Έκρηξη στη γεννητική AI (Generative AI) με θεαματική αύξηση ιδιωτικών επενδύσεων από το 2022 και μετά.
  • Οι εταιρείες υιοθετούν gen‑AI σε πολλαπλές λειτουργίες (IT, Marketing, Service), ενώ αυξάνονται και τα ζητήματα διακυβέρνησης/κινδύνων (Responsible AI).
  • Το VC κατευθύνεται έντονα προς AI (foundation models, agents, εφαρμογές κάθετου κλάδου), με μεγάλους γύρους που επηρεάζουν τα συνολικά νούμερα της αγοράς.

Για σένα ως φοιτητή/ρια: η AI δεν είναι «μόδα» αλλά οριζόντια τεχνολογία. Ακόμη κι αν το προϊόν σου δεν είναι AI‑πρωτογενές, μπορείς να την ενσωματώσεις σε λειτουργίες (περιεχόμενο, υποστήριξη, αυτοματοποίηση).


5) Η Πορεία που θα Ακολουθήσουμε στο Μάθημα

  1. Ιδέα → Πρόβλημα (Εβδ. 1–2)
  2. Value Proposition & Canvas (Εβδ. 3–4)
  3. Validation & MVP (Εβδ. 5–6)
  4. Coding/AI & Data (Εβδ. 7–9)
  5. Finance & Pitch (Εβδ. 10–11)
  6. Τελική Παρουσίαση & Αναστοχασμός (Εβδ. 12)

🧩 Ατομικές Δραστηριότητες

Δραστηριότητα Α – Χάρτης Προβλημάτων
Γράψε 3 καθημερινά «pain points» (στο πανεπιστήμιο/δουλειά/σπίτι/online). Για κάθε ένα:

  • Ποιον επηρεάζει;
  • Πώς λύνεται σήμερα (έστω πρόχειρα);
  • Πόσο συχνό/επίπονο είναι (κλίμακα 1–5);

Δραστηριότητα Β – Ταξινόμηση Ιδέας ανά Τύπο Επιχείρησης
Για την πιο ενδιαφέρουσα ιδέα σου, σημείωσε:

  • Τύπος (lifestyle/SME/startup/κοινωνική/άλλο) και γιατί;
  • Εκτίμηση χρηματοδοτικής ανάγκης (χαμηλή/μέτρια/υψηλή) και σε τι (dev, marketing, R&D);
  • 2 πιθανοί τρόποι χρηματοδότησης που ταιριάζουν.

🏠 Παραδοτέα

Παράδωσε έως 1 σελίδα με τίτλο «Το πρόβλημα και ο τύπος επιχείρησης» που θα περιλαμβάνει:

  1. Περιγραφή προβλήματος (plain language, χωρίς λύση ακόμη).
  2. Τύπο επιχείρησης που θεωρείς ότι ταιριάζει και σύντομη αιτιολόγηση.
  3. 2 πιθανούς τρόπους χρηματοδότησης (σύντομα υπέρ/κατά).

🔗 Πόροι & Αναφορές (2023–2025)

Τα παρακάτω είναι χρήσιμα για κατανόηση τάσεων και παραδειγμάτων. Δεν απαιτείται πλήρης ανάγνωση· διάλεξε ό,τι σε βοηθά.


✏️ Αναστοχασμός

  • Τι σε ελκύει περισσότερο: σταθερότητα (lifestyle/SME) ή κλιμάκωση (startup/scale‑up);
  • Πόσο άνετα νιώθεις με την αβεβαιότητα και τις γρήγορες δοκιμές;
  • Πώς θα ενσωματώσεις την τεχνητή νοημοσύνη - AI (ως λειτουργία ή ως βασική τεχνολογία) στην ιδέα σου;