Finance for Entrepreneurs: Budget, Forecasts, Funding


🎯 Μαθησιακοί στόχοι

  • Να κατανοείς τα βασικά οικονομικά: έσοδα, κόστη, μικτό περιθώριο, burn, runway.
  • Να φτιάχνεις απλό προϋπολογισμό (budget) και 12μηνη πρόβλεψη (forecast) με σενάρια.
  • Να υπολογίζεις break‑even και unit economics (ARPU/ARPA, CAC, LTV, gross margin).
  • Να γνωρίζεις επιλογές χρηματοδότησης (bootstrapping, grants, loans, convertible, SAFE, equity, crowdfunding, revenue‑based).
  • Να κατανοείς dilution/cap table (pre‑money, post‑money, option pool).

Σημείωση: Το υλικό είναι εκπαιδευτικό· για νομική/φορολογική συμβουλή απευθυνθείτε σε ειδικό.


📘 Θεωρητικό Μέρος

1) Οικονομική εικόνα (light)

  • Έσοδα (Revenue): MRR/ARR (για συνδρομές) ή κύκλος εργασιών.
  • Άμεσα κόστη (COGS/Cost of Service): π.χ. cloud, πληρωμές, υποστήριξη που αυξάνεται με τη χρήση.
  • Μικτό κέρδος (Gross Profit) = Έσοδα − COGS · Gross Margin = (Έσοδα − COGS)/Έσοδα.
  • Λειτουργικά (Opex): μισθοί, marketing, εργαλεία, νομικά, ενοίκια κ.λπ.
  • Burn (μηνιακή κατανάλωση μετρητών) = Εισροές − Εκροές (συνήθως αρνητικό στην αρχή).
  • Runway = Διαθέσιμα μετρητά ÷ Καθαρό μηνιαίο burn (μήνες λειτουργίας).

Μικρό παράδειγμα:

  • Έσοδα €3.000, COGS €900 → Gross Margin = (3000−900)/3000 = 70%.
  • Opex €3.500 → Λειτουργικό αποτέλεσμα −€1.400 → burn περίπου €1.400/μήνα.
  • Cash €8.400 → Runway ≈ 8.400/1.400 = 6 μήνες.

2) Budget (1‑σελίδα) για φοιτητικό MVP

Κατηγορίες: Προϊόν/Τεχνολογία, Marketing, Εργαλεία, Νομικά/Λογιστικά, Λοιπά.
Κανόνες: 1) Μηνιαία οροφή ανά κατηγορία. 2) “Zero‑based”: τεκμηρίωσε κάθε ευρώ. 3) Κόψε ό,τι δεν φέρνει μάθηση ή χρήστες.

Ενδεικτικός σκελετός:

  • Cloud/Tools (π.χ. hosting, domain, design tools).
  • Ads/Content (δοκιμές 2 καναλιών με UTM).
  • Legal/Accounting (βασικά).
  • Contingency 10–15%.

3) Forecast 12 μηνών (βήμα‑βήμα)

  1. Επίλεξε κινητήρια μεταβλητή (π.χ. ενεργοί χρήστες ή MRR).
  2. Bottom‑up: ξεκίνα από πόσοι χρήστες/πελάτες ανά μήνα × μέσο έσοδο ανά χρήστη (ARPU).
  3. Churn/Retention: αφαίρεσε όσους φεύγουν (churn%) και πρόσθεσε νέους.
  4. Σενάρια: Conservative / Base / Stretch.
  5. Συνδέσε κόστη: σταθερά (fixed) & μεταβλητά (variable).

Απλοί τύποι (SaaS):

  • MRR_t = MRR_{t-1} + New_MRR_t − Churned_MRR_t
  • New_MRR_t = New_Customers_t × ARPU
  • Churned_MRR_t = MRR_{t-1} × churn%

4) Break‑even (σημείο ισορροπίας)

  • Τύπος (μονάδες): Q* = Fixed Costs / (Price − Variable Cost per Unit)
  • Παράδειγμα: Fixed €2.000, Price €10, Var €4 → Q* = 2000/(10−4) = 333 μονάδες/μήνα.

Για συνδρομές, σκέψου break‑even σε ενεργά seats ή MRR που καλύπτει Opex.


5) Unit economics (επανάληψη με focus στη ρευστότητα)

  • ARPU/ARPA, CAC, LTV, Gross Margin, Payback.
  • LTV/CAC ≥ 3 ως κανόνας τάξης μεγέθους (early stage).
  • Προσοχή στη ρευστότητα: κάνω έκπτωση για ετήσια προπληρωμή; → βελτιώνει cash‑in αλλά αυξάνει υποχρέωση παράδοσης.

6) Χρηματοδότηση – επιλογές & πότε ταιριάζουν

  • Bootstrapping: ίδια κεφάλαια/έσοδα πελατών. +Έλεγχος, −ταχύτητα.
  • Grants (ΕΕ/Ελλάδα): μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις για R&D/καινοτομία. Συνήθως απαιτούν πρόταση & χρονοδιάγραμμα.
  • Loans/Microfinance: τραπεζικός δανεισμός/μικροπιστώσεις με επιτόκιο & αποπληρωμή.
  • Convertible Note: δάνειο που μετατρέπεται σε μετοχές με discount/cap σε επόμενο γύρο.
  • SAFE (Simple Agreement for Future Equity): επενδυτική σύμβαση που μετατρέπεται σε μετοχές αργότερα (χωρίς τόκο/λήξη).
  • Equity (Seed/Pre‑seed): πώληση ποσοστού μετοχών. Προσοχή σε αποτίμηση & όρους.
  • Revenue‑based financing: αποπληρωμή ως ποσοστό εσόδων.
  • Crowdfunding: reward‑based (π.χ. προϊόν) ή equity‑based (με μετοχές/μερίδια).

Κριτήριο επιλογής: Στόχος 12 μηνών (π.χ. MVP → product/market fit) και τύπος ρίσκου (τεχνολογία/αγορά/ρυθμιστικό).


7) Cap table & Dilution (απλό παράδειγμα)

  • Pre‑money: αξία πριν την επένδυση. Post‑money = Pre + επένδυση.
  • Αν Pre = €1.000.000 και επένδυση = €250.000 → Post = €1.250.000 → ποσοστό επενδυτή = 250/1.250 = 20%.
  • Option Pool: δεσμευμένες μετοχές για μελλοντικές προσλήψεις (συνήθως 10–15%). Αν δημιουργηθεί πριν την επένδυση, αυξάνει τη dilution των ιδρυτών.

🧩 Ατομικές Δραστηριότητες (εντός μαθήματος)

  1. Mini‑budget 3 μηνών με 5 κατηγορίες κόστους (πίνακας + σύνολο).
  2. Forecast 12 μηνών (Conservative/Base/Stretch) σε 10 σειρές (MRR, New MRR, Churned MRR, Opex).
  3. Break‑even: υπολόγισε Q* για την ιδέα σου.
  4. Funding fit: γράψε 1 παράγραφο για το πιο κατάλληλο εργαλείο χρηματοδότησης και γιατί.

🏠 Ανάθεση (παράδοση πριν την Εβδομάδα 11)

Παράδωσε Finance pack:

  • Spreadsheet 12 μηνών (MRR/Έσοδα, COGS, Gross Margin, Opex, Burn, Runway) με 3 σενάρια.
  • 1‑σελίδα funding strategy (στόχος, ποσό, εργαλείο, milestones, χρήση κεφαλαίων).
  • Cap‑table απλό πριν/μετά επένδυση (με option pool).

Rubric:

  • Ορθότητα τύπων & συνοχή σεναρίων (35%)
  • Σαφήνεια budget & υποθέσεων (25%)
  • Κατανόηση dilution/όρων (20%)
  • Ρεαλιστικότητα funding plan για 12 μήνες (20%)


✏️ Αναστοχασμός

  • Αν έκοβες ένα κόστος αύριο, ποιο θα ήταν και τι επίδραση θα είχε στο runway;
  • Ποια είναι η κρίσιμη υπόθεση του forecast σου; Πώς θα τη δοκιμάσεις την επόμενη εβδομάδα;
  • Ποια μορφή χρηματοδότησης ταιριάζει τώρα στο στάδιό σου και γιατί;