Finance for Entrepreneurs: Budget, Forecasts, Funding
🎯 Μαθησιακοί στόχοι
- Να κατανοείς τα βασικά οικονομικά: έσοδα, κόστη, μικτό περιθώριο, burn, runway.
- Να φτιάχνεις απλό προϋπολογισμό (budget) και 12μηνη πρόβλεψη (forecast) με σενάρια.
- Να υπολογίζεις break‑even και unit economics (ARPU/ARPA, CAC, LTV, gross margin).
- Να γνωρίζεις επιλογές χρηματοδότησης (bootstrapping, grants, loans, convertible, SAFE, equity, crowdfunding, revenue‑based).
- Να κατανοείς dilution/cap table (pre‑money, post‑money, option pool).
Σημείωση: Το υλικό είναι εκπαιδευτικό· για νομική/φορολογική συμβουλή απευθυνθείτε σε ειδικό.
📘 Θεωρητικό Μέρος
1) Οικονομική εικόνα (light)
- Έσοδα (Revenue): MRR/ARR (για συνδρομές) ή κύκλος εργασιών.
- Άμεσα κόστη (COGS/Cost of Service): π.χ. cloud, πληρωμές, υποστήριξη που αυξάνεται με τη χρήση.
- Μικτό κέρδος (Gross Profit) = Έσοδα − COGS · Gross Margin = (Έσοδα − COGS)/Έσοδα.
- Λειτουργικά (Opex): μισθοί, marketing, εργαλεία, νομικά, ενοίκια κ.λπ.
- Burn (μηνιακή κατανάλωση μετρητών) = Εισροές − Εκροές (συνήθως αρνητικό στην αρχή).
- Runway = Διαθέσιμα μετρητά ÷ Καθαρό μηνιαίο burn (μήνες λειτουργίας).
Μικρό παράδειγμα:
- Έσοδα €3.000, COGS €900 → Gross Margin = (3000−900)/3000 = 70%.
- Opex €3.500 → Λειτουργικό αποτέλεσμα −€1.400 → burn περίπου €1.400/μήνα.
- Cash €8.400 → Runway ≈ 8.400/1.400 = 6 μήνες.
2) Budget (1‑σελίδα) για φοιτητικό MVP
Κατηγορίες: Προϊόν/Τεχνολογία, Marketing, Εργαλεία, Νομικά/Λογιστικά, Λοιπά.
Κανόνες: 1) Μηνιαία οροφή ανά κατηγορία. 2) “Zero‑based”: τεκμηρίωσε κάθε ευρώ. 3) Κόψε ό,τι δεν φέρνει μάθηση ή χρήστες.
Ενδεικτικός σκελετός:
- Cloud/Tools (π.χ. hosting, domain, design tools).
- Ads/Content (δοκιμές 2 καναλιών με UTM).
- Legal/Accounting (βασικά).
- Contingency 10–15%.
3) Forecast 12 μηνών (βήμα‑βήμα)
- Επίλεξε κινητήρια μεταβλητή (π.χ. ενεργοί χρήστες ή MRR).
- Bottom‑up: ξεκίνα από πόσοι χρήστες/πελάτες ανά μήνα × μέσο έσοδο ανά χρήστη (ARPU).
- Churn/Retention: αφαίρεσε όσους φεύγουν (churn%) και πρόσθεσε νέους.
- Σενάρια: Conservative / Base / Stretch.
- Συνδέσε κόστη: σταθερά (fixed) & μεταβλητά (variable).
Απλοί τύποι (SaaS):
MRR_t = MRR_{t-1} + New_MRR_t − Churned_MRR_tNew_MRR_t = New_Customers_t × ARPUChurned_MRR_t = MRR_{t-1} × churn%
4) Break‑even (σημείο ισορροπίας)
- Τύπος (μονάδες):
Q* = Fixed Costs / (Price − Variable Cost per Unit) - Παράδειγμα: Fixed €2.000, Price €10, Var €4 → Q* = 2000/(10−4) = 333 μονάδες/μήνα.
Για συνδρομές, σκέψου break‑even σε ενεργά seats ή MRR που καλύπτει Opex.
5) Unit economics (επανάληψη με focus στη ρευστότητα)
- ARPU/ARPA, CAC, LTV, Gross Margin, Payback.
- LTV/CAC ≥ 3 ως κανόνας τάξης μεγέθους (early stage).
- Προσοχή στη ρευστότητα: κάνω έκπτωση για ετήσια προπληρωμή; → βελτιώνει cash‑in αλλά αυξάνει υποχρέωση παράδοσης.
6) Χρηματοδότηση – επιλογές & πότε ταιριάζουν
- Bootstrapping: ίδια κεφάλαια/έσοδα πελατών. +Έλεγχος, −ταχύτητα.
- Grants (ΕΕ/Ελλάδα): μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις για R&D/καινοτομία. Συνήθως απαιτούν πρόταση & χρονοδιάγραμμα.
- Loans/Microfinance: τραπεζικός δανεισμός/μικροπιστώσεις με επιτόκιο & αποπληρωμή.
- Convertible Note: δάνειο που μετατρέπεται σε μετοχές με discount/cap σε επόμενο γύρο.
- SAFE (Simple Agreement for Future Equity): επενδυτική σύμβαση που μετατρέπεται σε μετοχές αργότερα (χωρίς τόκο/λήξη).
- Equity (Seed/Pre‑seed): πώληση ποσοστού μετοχών. Προσοχή σε αποτίμηση & όρους.
- Revenue‑based financing: αποπληρωμή ως ποσοστό εσόδων.
- Crowdfunding: reward‑based (π.χ. προϊόν) ή equity‑based (με μετοχές/μερίδια).
Κριτήριο επιλογής: Στόχος 12 μηνών (π.χ. MVP → product/market fit) και τύπος ρίσκου (τεχνολογία/αγορά/ρυθμιστικό).
7) Cap table & Dilution (απλό παράδειγμα)
- Pre‑money: αξία πριν την επένδυση. Post‑money = Pre + επένδυση.
- Αν Pre = €1.000.000 και επένδυση = €250.000 → Post = €1.250.000 → ποσοστό επενδυτή = 250/1.250 = 20%.
- Option Pool: δεσμευμένες μετοχές για μελλοντικές προσλήψεις (συνήθως 10–15%). Αν δημιουργηθεί πριν την επένδυση, αυξάνει τη dilution των ιδρυτών.
🧩 Ατομικές Δραστηριότητες (εντός μαθήματος)
- Mini‑budget 3 μηνών με 5 κατηγορίες κόστους (πίνακας + σύνολο).
- Forecast 12 μηνών (Conservative/Base/Stretch) σε 10 σειρές (MRR, New MRR, Churned MRR, Opex).
- Break‑even: υπολόγισε Q* για την ιδέα σου.
- Funding fit: γράψε 1 παράγραφο για το πιο κατάλληλο εργαλείο χρηματοδότησης και γιατί.
🏠 Ανάθεση (παράδοση πριν την Εβδομάδα 11)
Παράδωσε Finance pack:
- Spreadsheet 12 μηνών (MRR/Έσοδα, COGS, Gross Margin, Opex, Burn, Runway) με 3 σενάρια.
- 1‑σελίδα funding strategy (στόχος, ποσό, εργαλείο, milestones, χρήση κεφαλαίων).
- Cap‑table απλό πριν/μετά επένδυση (με option pool).
Rubric:
- Ορθότητα τύπων & συνοχή σεναρίων (35%)
- Σαφήνεια budget & υποθέσεων (25%)
- Κατανόηση dilution/όρων (20%)
- Ρεαλιστικότητα funding plan για 12 μήνες (20%)
🔗 Πόροι (2023–2025, με links)
- SAFE (Y Combinator) – έντυπα & οδηγός: https://www.ycombinator.com/documents/
- EIC Accelerator (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας) – επιχορηγήσεις/επενδύσεις: https://eic.ec.europa.eu/eic-funding-opportunities/eic-accelerator_en
- Horizon Europe – Funding & Tenders Portal: https://funding-and-tenders.ec.europa.eu/
- Elevate Greece (εθνικό μητρώο και δράσεις για startups): https://elevategreece.gov.gr/
- Startup Greece Hub (πληροφορίες/προγράμματα): https://startups.gov.gr/
- Crowdfunding πλατφόρμες: Kickstarter https://www.kickstarter.com · Indiegogo https://www.indiegogo.com · Seedrs https://www.seedrs.com · Crowdcube https://www.crowdcube.com
- Templates Financial Model (SaaS) – Baremetrics blog & εργαλεία: https://baremetrics.com/blog
- Investopedia – Break‑even & unit economics (εκπαιδευτικοί οδηγοί): https://www.investopedia.com/
- Stripe Atlas (υλικό για ίδρυση & χρηματοδότηση): https://stripe.com/atlas
✏️ Αναστοχασμός
- Αν έκοβες ένα κόστος αύριο, ποιο θα ήταν και τι επίδραση θα είχε στο runway;
- Ποια είναι η κρίσιμη υπόθεση του forecast σου; Πώς θα τη δοκιμάσεις την επόμενη εβδομάδα;
- Ποια μορφή χρηματοδότησης ταιριάζει τώρα στο στάδιό σου και γιατί;